آشنایی با سیستم کار قنات
آشنایی با سیستم کار قنات یا کاریز: قنات ایرانی عبارتست از مجموعه قناتهای کشور ایران که در فهرست میراث جهانی یونسکو در نشست استانبول در تاریخ ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ میلادی به ثبت جهانی یونسکو رسیده‌اند. این مجموعه جهانی به عنوان بیستمین اثر جهانی کشور ایران شناخته می‌گردد. طبق آمار، تعداد قناتهای فعال ۳۶ هزار و ۳۰۰ رشته بوده و مجموع طول کوره‌های قنات ۲۱ هزار و ۷۸۰۰ کیلومتر و مجموع طول میله‌های قنات ۱۵۸ هزار و ۲۶۸ کیلومتر تخمین زده شده است. قنات زارچ با قدمت بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ سال و با ۷۱ کیلومتر طول به عنوان یکی از بلندترین قناتهای ایران شناخته می‌شود. عمیق‌ترین مادر چاه نیز در شهرستان گناباد با نام قنات قصبه قرار دارد که تاریخ حفر آن به دوره هخامنشی می‌رسد.
در زمان های گذشته به دلیل عدم وجود سیستم لوله کشی و آبرسانی به منطقه از قنات ها استفاده می کردند. قنات یا کاریز کانالی است که در زیرزمین حفر شده تا آب را به سطح زمین منتقل کند. به چشمه های زیرزمینی مادرچاه گفته می شود، قنات های حفر شده در اعماق زمین در حقیقت نقش یک کانال ارتباطی را ایفا می کنند که رشته چاه ها را که از مادرچاه سرچشمه می گیرند را به هم وصل می کند. به محلی که قنات به سطح زمین رسیده و خارج می شود، آب دهانهٔ کاریز یا سر قنات یا دهن فره می‌گویند.
سال های سال قنات ها نقش اساسی و مهمی در تامین منابع آبی شهرها و روستا ایفا کرده و به طور میانگین به بیش از ۶۰ هزار روستای آبرسانی می کردند. با توجه به پیشرفت های سال های اخیر در زمینه لوله کشی و سیستم های آبیاری، حفر چاه های عمیق و استقاده از موتور پمپ، قنات ها دیگر مانند گذشته کارایی لازم را ندارند. متاسفانه حفر بی رویه چاه های عمیق و عدم برنامه ریزی باعث شده که ۹۰ درصد قنات ها خشک شوند و دیگر قابل احیا نباشند.با بیا تو آرت در این بخش همراه باشید.
